Die 1983 Afrikaanse Bybelvertaling in die lig van huidige tendense en behoeftes

Abstract

The 1983 Afrikaans Bible translation in the light of the current trends and needs


At a symposium on current trends in Bible translation held in August 2001 it became clear that linguistic-based theories, which dominated translation work when the 1983 Afrikaans translation came on the scene, have been replaced by functionalist approaches and descriptive translation studies (DTS). The difference between these approaches lies in their relation to the source text: linguistic theorists regard the source text as a norm and evaluate any translation in terms of its equivalence to the source text. In contrast, the functionalist theorists regard a translation as a new communicative act that must be purposeful with respect to the translator's clients and readership, while DTS views a text as a translation if it functions as such in the receiving culture and literary system. A recent investigation into the need for a new Afrikaans translation reveals that there is a need for various types of translation. The majority of respondents are satisfied with the 1983 translation and do not want a new one. It has also become apparent, however, that the 1983 translation is not suitable for liturgical use in all Afrikaans-speaking churches. In line with the experience of the new Dutch translation project, there is a specific need for a translation that reflects the literary forms and structures of the source texts and retains as much as possible imagery and metaphor, if functional, in contemporary Afrikaans. The Church Advisory Committee: Afrikaans Translations recommended to churches that a new translation should not be undertaken at this stage, but that research continue and proof translations be published in order to reach consensus on the type of translation needed. This recommendation is strongly supported in this article, due to the trends and needs outlined above. Once consensus has been reached, a thorough translation brief should guide the translation process.


Tydens 'n symposium oor huidige tendense in Bybelvertaling wat in Augustus 2001 gehou is, het dit duidelik geblyk dat linguistiese teorieë, wat die vertaaltoneel oorheers het toe die 1983-vertaling verskyn het, vervang is met funksionalistiese benaderings en deskriptiewe vertaalkunde. Die verskil tussen hierdie benaderings is geleë in hulle verhouding tot die bronteks: linguistiese teoretici beskou die bronteks as die norm en evalueer enige vertaling in terme van ekwivalensie aan die bronteks. Daarteenoor beskou die funksionalistiese teoretici 'n vertaling as 'n nuwe kommunikatiewe handeling wat aan die doel van die vertaler se kliënte en lesers moet beantwoord, terwyl voorstaanders van deskriptiewe vertaalkunde 'n teks as 'n vertaling beskou wanneer dit as sodanig funksioneer in die ontvangers se kultuur en literêre sisteem. 'n Onlangse ondersoek na die behoefte aan 'n nuwe Afrikaanse vertaling het aangetoon dat daar 'n behoefte aan verskeie soorte vertalings bestaan. Die meeste respondente was tevrede met die 1983-vertaling en wou nie 'n nuwe een hê nie. Dit het egter ook duidelik geword dat die 1983-vertaling nie geskik is vir liturgiese gebruik in al die Afrikaanse kerke nie. Soos in die geval van die nuwe Nederlandse Bybelvertalingprojek, is daar 'n spesiefieke behoefte aan 'n vertaling wat die literêre vorme en strukture van die brontale weerspieël en so veel as moontlik die oorspronklike beeldspraak en metafore waar funksioneel, in hedendaagse Afrikaans behou. Die Kerklike Advieskomitee: Afrikaanse Vertalings beveel by kerke aan dat 'n nuwe vertaling nie op die stadium onderneem word nie, maar dat navorsing voortgaan en proefvertalings gepubliseer word ten einde konsensus oor die tipe vertaling te bereik. In die lig van bogenoemde tendense en behoeftes, word die aanbeveling sterk gesteun. Wanneer konsensus bereik is, behoort 'n duidelike opdrag die vertaalproses te rig.


Keywords: Bybelvertaling, Vertaalteorie, Afrikaanse taal, 1983-vertaling, Bible translation, Theory of translation, Afrikaans language, Afrikaans Bible translation


Acta Theologica Vol.22(1) 2003: 175-193